Σιδηροδρομική γραμμή
Nestos spoorlijn
De spoorlijn van Thessaloniki naar Alexandroupoli
De spoorwegen in Griekenland hebben nooit een belangrijke rol gespeeld. Grieken reizen voornamelijk met de bus als zij het openbaar vervoer gebruiken, het land kent een uitgebreid lijnennet van lange-afstandbussen. Alleen de hoofdlijn tussen Thessaloniki en Athene is flink gemoderniseerd en was lang ook het enige traject met bovenleiding.
In het noorden loopt echter wel een van de fraaiste spoorlijnen van Europa. Deze lijn werd in 1895 geopend in het toen nog tot het Ottomaanse Rijk behorende deel van Griekenland en was ooit korte tijd zelfs onderdeel van de befaamde Oriënt Expres. Vooral het traject tussen Stavroupoli en Xanthi is bijzonder fraai: de lijn volgt hier de diep ingesneden meanders van de rivier de Nestos. Maar ook het stuk meer naar het oosten, voorbij Komotini in de richting Alexandroupoli is zeer fraai.
De laatste jaren leidde het enkelsporige lijntje een zieltogend bestaan - na de crisis reden er vanaf 2010 nog maar twee treinparen per dag tussen Thessaloniki en Alexandroupoli. Dat de lijn ook in een slechte staat verkeerde en renovatie een kostbare aangelegenheid zou worden betekende eind 2018 het (voorlopige) einde van de reizigersdienst op dit traject. Toch waren er plannen om de lijn te heropenen. In september 2020 was er nog een delegatie van de OSE (Griekse spoorwegen) met verkeersminister Karamanlis bijeen waarbij werd gesproken over de heropening van het traject Drama-Alexandroupoli. Opvallend is, dat in februari/maart 2021 herstelwerkzaamheden aan het traject tussen Drama en Alexandroupoli zijn uitgevoerd na schade door natuurgeweld. Hoewel al diverse malen door de Griekse vervoerder Trainose werd aangekondigd dat de treindienst hervat zou zijn, rijdt er - op een zeer korte opleving na - al jaren geen reizigerstrein meer tussen Serres en Alexandroupoli.
De vele stationnetjes langs de lijn zijn allemaal gesloten. Nadat de laatste kaartverkoper het gebouwtje verliet, is er zo goed als niets veranderd: het interieur staat er nog, de kasten staan nog vol ordners en mappen, bureaus liggen nog vol met papier, (lege) koffiekopjes en zelfs stationsstempels - niemand kommert er zich om. Soms worden hekken om een oud station geplaatst omdat het (kennelijk) op instorten staat, maar verder wordt het allemaal aan het lot overgelaten. Dat gebeurt ook met uitgediend materieel - op sommige plekken staan al tientallen jaren afgedankte goederenwagens, vaak geheel overwoekerd door (klim)planten.
De ligging van de lijn is opmerkelijk: gekozen is voor een grote omweg door bergachtig gebied, in plaats van een makkelijkere en kortere route langs de kust. Strategische redenen lagen hieraan ten grondslag: een zuidelijker loop zou de lijn kwetsbaarder maken voor vijandige aanvallen vanaf de zee.
Foto's van de lijn
Foto's gemaakt tussen 2005 en 2007
Nieuwe lijn?
De inmiddels flink gegroeide stad Kavala heeft daarom geen station, maar er bestaan zowaar plannen voor de aanleg van (jawel) een hogesnelheidslijn van Thessaloniki naar Kavala (Havengebied van Nea Karvali). Deze lijn, die voorlopig de werknaam Eastern Railway Egnatia heeft (Griekse media spreken van "Νότια Χάραξη"), zal lopen van Nea Philadelphia in Oreokastro (aftakkend van de bestaande lijn ten Noorden van Thessalonikki), loopt dan via de zuidkant van de meren Koronia en Volvi naar Vrasna, volgt dan ongeveer de autosnelweg Egnatia Odos via Avli naar Amigdaleonas, zo'n 10 km ten noorden van Kavala. Naar het eindpunt Nea Karvali is het dan (hemelsbreed) nog zeker 15 km door bergachtig gebied, waarbij ook een behoorlijk hoogteverschil zal moeten worden overwonnen. Hier zijn grote tunnelwerken gepland. Er zijn zelfs plannen om de lijn verder door te trekken naar het nog oostelijker gelegen Xanthi.
Museumtrein...?
In het plaatselijke dagblad van Xanti "Embros" verscheen op 8 februari 2022
een artikel over een bijeenkomst met ondermeer de burgemeesters van Xanthi, Paranesti en Drama plus de voorzitter van de Griekse vereniging van spoorwegliefhebbers waarin wordt gepleit voor het onderhouden van een toeristische trein tussen Xanthi en Drama.
Een half jaar na deze ontmoeting waren εr nog geen ontwikkelingen te melden, met als hoofdreden dat er
geen afspraak te maken was met de Periferiarchis (regionaal bestuurder)...
Kritische stukken over het sluiten van de lijn verschijnen met enige regelmaat, zo ook in de grote
Griekse krant Kathimerini: "Nestos, een gemiste kans voor het toerisme ontspoord" waarin ondermeer wordt gewezen op het probleem met de kanovaart organisaties, die de trein gebruikten om vanuit Toxotes naar het startpunt bij Stavroupoli te komen...
Het definitieve einde...?
M.i.v. de dienstregeling, ingaande op 15 mei 2022 werd het personenvervoer tussen Drama en Alexandroupoli officieel gestaakt, maar in praktijk er reden al een aantal jaren geen personentreinen meer. Tussen Drama en Thessaloniki bleven wel enkele treinen per dag rijden. Voor uitwisseling van materieel moest de lijn nog worden gebruikt, aangezien het traject Alexandroupoli - Orestiada nog personenvervoer kent, al ging het hier om nog slechts 1 treinpaar per dag.
Toch (deels) weer treinen...
Ingaande 30 oktober 2022
reden er toch weer reizigerstreinen op het traject tussen Xanthi en Alexandroupoli. Alleen op werkdagen 1 rit Alexandroupoli - Xanthi vv (14:54-16:31; 16:40-18:17) en een rit Alexantroupoli - Komotini vv (18:06-20:00; 20:20-21:17). De dienst werd onderhouden met een dieselstelletje (Bomardier 221 serie), die kop maakten in Xanti en vrijwel direct na aankomst weer terugreden (foto onder).
... maar dat bleek van korte duur
Na het
grote ongeluk bij Tempi (traject Thessaloniki-Athene) op 1 maart 2023 werd na enkele weken het treinverkeer in het land weer hervat, maar op een aantal trajecten keerde de trein niet terug. Het hele traject Xanthi-Alexandroupoli (en ook verder tot Orestiada) kwam alleen al door de aangescherpte veiligheidsmaatregelen niet meer voor re-activering in aanmerking en het lijkt er nu op dat de vervangende bussen wel zullen blijven... Een
bericht uit XanthiNea van 17 januari 2024 rept over de terugkeer van de trein in... 2045! Het gaat hier wel om de financiering en uitvoering van de nieuwbouw van de lijn via Kavala, maar tevens wordt in dit artikel de vraag gesteld waarom er in de planning niets is opgenomen over het re-activeren van de bestaande lijn na noodzakelijk onderhoud.
Halverwege mei 2024 is er een aanbesteding uitgeschreven voor... de bouw van het traject Toxotes - Nea Karvali (bij Kavala; de rode lijn rechts in bovenstaande kaart)).
Hervatting verkeer op oostlijn
Vanaf 21 oktober 2024 rijden er, volgens diverse media na onderhoud aan het spoor, weer treinen tussen Alexandroupoli en Orestiada. Het betreft 2 slagen, een in de ochtend en een in de middag.
